همانطور که افزایش اضطراب و نگرانی باعث کاهش تمرکز و در طولانی مدت باعث کاهش حافظه و یادگیری می‌شود، انجام تمرین‌های مدیتیشن باعث انسجام ماده خاکستری مغز در بخش‌های مرتبط با یادگیری و حافظه  شده و تمرکز فکر، قدرت یادگیری، و دسترسی به اطلاعات ذخیره شده در سطوح مختلف حافظه سریع‌تر می‌شود. ماده‌ی خاکستری مغز حاوی سلول‌های‌ عصبی است و با افزایش سن ماده‌ی خاکستری مغز کاهش یافته و این موضوع تأثیر منفی بر روی حافظه و عملکرد شناختی یا IQ می‌گذارد. مدیتیشن و تکنیک‌های آرام‌سازی ذهن (ریلکسیشن) حافظه‌ی کوتاه‌مدت را در همه‌ی افراد (هم افراد جوان و هم افراد مسن) بهبود می‌بخشند. می­‌توان از مدیتیشن به عنوان داروی تقویت حافظه و تمرکز حواس نام برد، بی آن که عوارض جانبی داروهای شیمیایی را بر بدن بر جای گذارد. انجام مدیتیشن به صورت مستمر اندازه رگ­‌های مغز و گردش خون در منطقه را افزایش می‌­دهد که منجر به افزایش ضخامت غشاء مغزی شده و عملکرد آن در محافظت و تغذیه مغز را بهبود می‌بخشد.

پرانایاما و مدیتیشن تکنیک‌هایی شناخته شده در جهت بازیابی آرامش، افزایش انعطاف پذیری ذهن و افکار، و کاهش تنش‌های ناشی از اعمال شغلی و ارتباطات روزانه می‌باشد. بی‌توجهی به این تنش‌ها به مرور می‌تواند بر خواب خوب و عمیق، میزان استرس – اضطراب و نگرانی، روابط اجتماعی و خانوادگی، قدرت حافظه و تمرکز فکر و همچنین کیفیت روابط زناشویی تاثیر منفی بگذارد. انجام تمرین‌های یوگا (مدیتیشن، پرانایاما، آسانا) نتیجه‌ی کاملی در جهت حفظ آرامش ذهن و بدن، از میان بردن تشویش، نگرانی و همچنین درمان استرس و اضطراب دارد. مراقبه می‌تواند سطح کورتیزول (هورمون استرس) را کاهش دهد و به افزایش سطح آرامش شما کمک کند. درمان استرس و اضطراب از اصلی‌ترین علت‌های جذب افراد به یوگا است.

در حالت طبیعی استرس ذهنی و فیزیکی باعث افزایش ترشح هورمون کورتیزول در بدن شده و این ناهماهنگی و عدم تعادل نیز موجب بالا رفتن سطح سیتوکین‌ها خواهد شد که خواب را مختل کرده، احساس افسردگی و اضطراب را افزایش داده، فشار خون را بالا برده و موجب احساس خستگی در ذهن و بدن و همچنین کاهش انرژی حیاتی می‌شود. انجام تمرین‌های ذهن‌آگاهانه یوگا به درمان سندرم روده تحریک پذیر ناشی از استرس، اختلال استرس پس از حوادث و فیبرومالژیا یا سندرم درد اسکلتی عضلانی، به کاهش اختلالات اضطرابی از جمله فوبیا و ترس‌ها، اضطراب اجتماعی، افکار پارانوئیدی، رفتارهای وسواسی اجباری و حملات هراس کمک می‌کند. نتایج مطالعات نشان داده مدیتیشن اثر خوبی در کنترل تنش‌ها و اضطراب مرتبط با شغل در محیط‌های کاری با فشار بالا به جا می‌گذارد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد افرادی که سابقه‌ی مدیتیشن منظم دارند در مقایسه با افرادی که مدیتیشن نمی‌کنند، چین خوردگی‌های مغزشان بیشتر است و این نشان‌دهنده‌ی سلامت و بالاتر بودن ظرفیت کارکرد مغز می‌باشد. هر چه بیشتر مدیتیشن کنید، مغزتان می‌تواند سریع‌تر و موثرتر اطلاعات را پردازش کند، مخصوصا زمان‌هایی که نیاز دارید در لحظه تفکر و تصمیم‌گیری کنید. افرادی که به صورت منظم و مستمر مدیتیشن انجام می‌دهند در فعالیت‌هایی که نیاز به تمرکز و تفکر پیوسته و طولانی مدت دارد موفق‌تر بوده و در به خاطر آوردن جزئیات امور خود نسبت به افراد معمولی ذهنشان بهتر عمل می‌کند. هنگامی که مغز درگیر مسئله‌ای چالش برانگیز می‌شود ذهنتان نیاز به مهارت ِ متمرکز نگه‌داشتن افکار بر روی اطلاعات مرتبط و مهم در میان انبوهی از اطلاعات دیگر را دارد. با انجام مدیتیشن می‌توانید کفایت‌های ذهن مانند مهارت ارزیابی و حل مسئله را تقویت کنید و قدرت حفظ توجه و تمرکز بر زمان حال را برای انجام کارهای روزمره بهبود بخشیده و کنترل افکار را در اختیار خود بیاورید.

اگر تحت رژیم تغذیه خاصی هستید و اغلب وسوسه می‌شوید بستنی، شکلات و فست‌فود بخورید یا اگر قصد ترک سیگار، مشروب و ماریجوانا را دارید و نمی‌توانید بر تمایل‌تان غلبه کنید، پس حتما پرانایاما و مدیتیشن می‌تواند همان چیزی باشد که برای تقویت خود کنترلی‌تان به آن نیاز دارید. پرانایاما و مدیتیشن می‌تواند به افراد کمک کند انواع عادت‌ها، وسوسه‌ها و اعتیاد‌ها را کنار بگذارند. مدیتیشن می‌تواند تمایلات مرتبط با سوء مصرف مواد محرک و مشروبات الکلی را تغییر دهد یا گرایش به مصرف این مواد را در شما کاهش و برطرف کند. علاوه بر این، ذهن‌آگاهی می‌تواند با افزایش آگاهی شما نسبت به خود به کنترل ولع مصرف این مواد و امکان مدیریت بهتر را به شما بدهد. آرامش ذهن و بدن، افزایش انرژی حیاتی و افزایش آگاهی ایجاده شده با انجام آسانا، پرانایاما و مدیتیشن باعث افزایش خود کنترلی و آگاه بودن نسبت به این تمایلات می‌شود و از تشدید رفتارهای معتادگونه در افراد مثل وابستگی به نوشیدن چای و قهوه، مصرف قلیان، خوردن شیرینی‌جات و مواد قندی، مصرف انواع مواد محرک و خوراکی‌هایی که به نوعی انرژی کاذب و آرامش مقطعی در ما ایجاد می‌کنند را جلوگیری می‌کند و کنترل و مدیریت این گونه وابستگی‌ها را برای ما آسان و ممکن می‌سازد. انجام یوگا همچنین قدرت اراده و انگیزه را در ما افزایش می‌دهد و به کنترل بهتر احساسات خود و آگاهی از عوامل تاثیرگذار در ایجاد تمایل به رفتارهای معتادگونه به ما کمک می‌کند. به همین دلیل پرانایاما و مدیتیشن و در کل یوگا به عنوان روش خوبی برای ترک راحت‌تر اعتیاد به پرخوری، سیگار – قلیان و مواد محرک، شرب الکل و رفتار‌های معتادگونه دیگر و همچنین ایجاد تغییر و تحولات مثبت و کلی در زندگی شناخته شده است.

انجام یوگا بر سلامت جسم تاثیر گذار است. تحقیقات نشان می‌دهند انجام یک دوره‌ی هشت هفته‌ای مدیتیشن، درمانگر بوده و کمک به بهبود سریع‌تر بیماری می‌کند. از جمله تاثیرات درمانی مدیتیشن کاهش فشار خون، کاهش اختلالات قلبی عروقی، درمان دیابت، جلوگیری از آلزایمر و همچنین در مواردی درمانگر سرطان نیز می‌باشد. تحقیقات پزشکی به روی نتیجه تمرینات مدیتیشن نشان بر افزایش آنتی‌بادی و ایمنی بدن در برابر ویروس‌ آنفولانزا بوده است. این تحقیقات نشان داد کسانی که به طور مستمر مدیتیشن انجام می‌دهند بسیار کمتر به بیماری‌های عفونی تنفسی حاد مبتلا می‌شوند و به طبع مرخصی‌های استعلاجی کمتری درخواست کرده‌اند. همچنین در این افراد طول درمان بیماری کوتاه‌تر بوده و شدت علائم بیماری‌یشان به نسبت افراد معمولی کمتر است.

در تحقیقات دیگر نشان داده شد انجام مدیتیشن علائم تورم و التهاب در بدن را کاهش می‌دهد. سطوح بالای التهابات و تورم بدن اغلب رابطه مستقیمی با کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن و در نتیجه بیمار شدن افراد دارد. تاثیر یافته شده دیگر نیز نشان از افزایش تعداد سلولهای CD-4 بود که کمک کننده سیستم ایمنی هستند و به سلول‌های دیگر پیامی مبنی بر از بین بردن عفونت‌ها را می‌رسانند.

یکی از تاثیرات شگفت‌انگیز مدیتیشن افزایش فعالیت تلومراز است، تلومراز به پایدار ماندن کروموزوم ها کمک می‌کند و مانعِ از بین رفتن آن‌ها می‌شود. از بین رفتن تلومراز منجر به ایجاد سرطان و پیری زودرس بدن می‌شود.

انجام تکنیک‌های یوگا مانند مدیتیشن، شاواسانا و پرانایاما‌ به خصوص قبل از خواب شبانه، از فعالیت‌های بی‌مورد مغز در هنگام خواب می‌کاهد و همین امر موجب به خواب رفتن راحت و بهبود کیفیت خواب است. حتی فراتر از آن، پس از بیداری موجب احساس انرژی بیشتر، شادابی و آمادگی برای شروع روزتان خواهد بود. به این صورت مغزتان جوان خواهد ‌ماند. یوگا ابزاری مناسب برای کسانی است که به دنبال یک راه حل طبیعی و درمانگر واقعی می‌گردند تا بی‌خوابی خود را درمان کنند. در واقع، تکنیک‌های یوگا به شما کمک خواهد کرد که از قرص خواب استفاده نکنید، هر زمان که بی‌خوابی به سراغ شما آمد راه‌کار موثری جهت آرام کردن افکار و گفتگو‌های درونی داشته‌ باشید و برخلاف قرص‌های خواب هیچ خطر و عوارض جانبی به بدن و مغز شما وارد نمی‌کند. 

اضطراب یکی از دلایل اصلی بروز بی‌خوابی در این روزهاست. داشتن زندگی پر مشغله، پر ‌سرعت و پر از دغدغه درون ذهن و بدن ما  استرس ناخوشایندی ایجاد می‌کند که همین استرس‌ها در نهایت باعث بروز اضطراب ناخواسته، دائمی و غیر قابل کنترل در وجودمان می‌شود. تلاش برای از بین بردن این نگرانی و استرس‌ها همیشه کار ساده‌ای نیست و همین افکار و گفتگو‌های درونی ناخواسته می‌تواند در نیمه‌شب باعث بیدار کردن شما از خواب شود، رویاهای تنش‌زا و آشفته‌ای به ذهن بیاورد و در نهایت می‌تواند شما را از شب‌های خوب، استراحت عمیق و بازیابی انرژی ذهنی و بدنی دور کند. اما به شما قول می‌دهیم که با انجام یوگا می‌توانید خواب خوب را به زندگی خود بیاورید.

طبق تحقیقات پزشکی جدید مشخص شد که انجام مدیتیشن با تاثیر بر حفاظت از تلومر‌های انتهای کرومزوم، باعث کند شدن فرآیند پیری و در نتیجه موجب طول عمر بیشتر می‌شود. بیشتر نورون‌های مغز با قشر خاکستری محاط شده‌اند و حافظه، هیجانات، گفتار، تصمیم گیری و خود کنترلی در قشر خاکستری مغز روی می‌دهند. بعد از سن سی سالگی، مغز ما شروع به کوچک شدن می‌کند، اما شواهد نشان می‌دهد آن‌هایی که مغزشان را با تمرینات مداوم مدیتیشن توأم می‌کنند، به این صورت از کوچک شدن مغزشان جلوگیری می‌کنند. مدیتیشن نه تنها شما را آرام می‌کند، بلکه با انجام آن مغزتان را نیز تمرین و ورزش می‌دهید و باعث تقویت کفایت‌های ذهنی و افزایش قابلیت‌های مغز خود می‌شوید. 

بیماری آلزایمر یا اختلال خفیف شناختی-عصبی نوعی اختلال عصبی-روانی است که معمولا در سالمندان رخ می‌دهد و شامل اختلالات در توانایی شناختی از جمله یادگیری، تمرکز، حافظه، درک و حل مسئله همراه با اختلالات جزئی دیگر در فعالیت‌های روزمره زندگی می‌شود. تحقیقات پیشین نشان داده بود که استرس مزمن بر ساختار هیپوکامپ (بخشی از مغز که درگیر در حافظه و یادگیری است) اثر منفی می‌گذارد و با افزایش بروز آلزایمر و اختلال خفیف شناختی همراه است. اما نتایج تحقیق جدیدی که در مرکز تحقیقات عصب‌شناسی سلامت بابتیست صورت گرفته و در مجله آلزایمر منتشر شده است، مدیتیشن را به عنوان درمان غیردارویی و راهی امن برای کمک به بیماران «اختلال خفیف شناختی» و آلزایمر تایید کرده است. دکتر اروین، دستیار عصب‌شناسی در این مرکز می‌گوید: تا زمان یافتن درمان بیماری آلزایمر و جلوگیری از آن، مدیتیشن ذهن‌آگاهی (Mindfulness Meditation) می‌تواند به بیماران اختلال خفیف شناختی و آلزایمر کمک کند تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود. مطالعه نشان داده تمرینات مدیتیشن ذهن‌آگاهی می‌تواند به بهبود و نگهداری مهارت‌های شناختی این افراد کمک کند.

کسانی که دچار بیماری‌های قلبی هستند بهتر است به صورت منظم و مداوم به مدیتیشن بپردازند؛ چرا که کاهش احتمال بروز حملات قلبی و تقریبا به صفر رساندن آن، از فواید مدیتیشن شمرده می‌شود. در طی یک پژوهش که بیست نفر از بیماران قلبی، جامعه‌ی آماری بودند، برای شرکت در یک دوره مدیتیشن داوطلب شدند. هدف این دوره کاهش استرس مبتنی بر مدیتیشن بود. این گروه روزانه ۲ بار و هر بار به مدت ۲۰ دقیقه به مدیتیشن پرداختند و ذهن و جسم آن‌ها احساس آرامش عمیقی را تجربه نمود، که به منزله‌ی استراحت برای ذهن، ضمیر و روان تلقی می‌شود، و نشان داد مدیتیشن بر روند بهبود بیماری قلبی بسیار موثر است.

 مدیتیشن تاثیرات مثبتی بر کاهش فشار خون و کنترل بیماری‌های قلبی عروقی دارد. بالا بودن فشار خون به مرور زمان پمپاژ خون از طریق قلب را سخت‌تر کرده، عملکرد قلب را تضعیف می‌کند و همچنین خطر ابتلا به بیماری های آترواسکلروز، حمله قلبی و سکته را افزایش می‌دهد.انجام تمرین‌های یوگا مدیتیشن با کاهش استرس و آرام کردن سیگنال‌های عصبی که عملکرد قلب و تنش در عروق خونی را تنظیم می‌کنند، به کاهش فشار خون بالا بخصوص در شرایط استرس‌زا کمک کرده و از سلامت قلب محافظت می‌کند.

انجام متعادل یوگا (آسانا، پرانایاما، مدیتیشن و تغذیه ساتویک) نیرو، انرژی و انگیزه ذهنی را که برای زندگی موفق، متعادل و شاد به آن نیاز دارید را برای شما فراهم خواهد کرد. این شما هستید که نیروی تمرکز فکر را در مسیری که انتخاب می‌کنید به جریان می‌اندازید و با افزایش خلاقیت فکرتان در هنگام روبرویی با مسائل و چالش‌های پیش‌رو می‌توانید با استفاده از راه‌کار‌ها و ایده‌هایی موثر و تازه‌ای که اکنون در زمانی مناسب به ذهنتان خطور می‌کند، با اعتماد به نفسی واقعی و اطمینانِ خاطر نیرو بخشی، در این مسیر امن که برای خود به وجود می‌آورید قدم‌‌های استوار بگذارید و زندگی خود و حتی افرادی را که در این گذار با شما همراه هستند را روشن بسازید. 

شما دیگر آن کسی نیستید که با پریشانی، خشم، قضاوت و ناآگاهی با زندگی برخورد می‌کند. در واقع شما به معنای واقعی زنده هستید و زندگی می‌کنید! شرایط خود و زندگی را چه خوب و چه ناخوشایند می‌پذیرید و در موقعیت‌های نامطلوب به‌جای ازکار افتادن، احساس خستگی و شکست و محصور شدن توسط نیروی راکد کننده‌ی ناامیدی و غم، با ابتکارات، ژرف بینی و نیروی مثبت و شکست ناپذیر ذهن و افکارتان، بر جریان حرکت زندگی خود، این خود هستید که فرمان می‌دهید و نقش اساسی و تمام کننده را به عهده خواهید داشت. در این جایگاه که به دور از خودستایی است احساس شادی واقعی، احساس سلامت ذهنی و جسمی، تجربه ارتباط عمیق و واقعی سازنده با همه‌گان و همچنین احساس مسئولیت نسبت به زندگی خود و دیگر موجودات را تجربه خواهید کرد و در نتیجه این احساسات، سرزندگی و شادکامی بالاترین ارزش و دستاورد زندگیتان خواهد بود. 

انجام مدیتیشن از یک سو با بهبود حالات روحی، ذهنی و کاهش استرس به تسکین دردها کمک کرده و از سوی دیگر طبق نتایج به دست آمده از مطالعات، افرادی که به صورت منظم مدیتیشن انجام می‌دهند فعالیت بخش کنترل درد در مغزشان بیشتر بوده و حساسیت یا واکنش کمتری نسبت به درد دارند. به عنوان مثال مدیتیشن کمک به کاهش دردهای ناشی از آرتروز مفاصل نمی‌کند اما از میزان استرس و خستگی مفرط این بیماران می‌کاهد. آزمایشات بالینی نشان می‌دهد مدیتیشن می‌تواند درد مزمن را ۵۷ درصد کم کند. اسکن‌های مغزی این بیماران نشان می‌دهد مدیتیشن می‌تواند از نظر فیزیکی، ساختار مغز را جوری تغییر دهد که آن‌ها به شدت گذشته، درد را احساس نکند. همچنین برای کسانی که پس از انجام جراحی، از درد حاد یا مزمن رنج می‌برند، می‌تواند تسکین و کاهش دهنده درد باشد. لازم به ذکر است که ما می‌توانیم اکثر درد‌های مفصلی، عضلانی و استخوانی را با انجام آسانا یوگا های مناسب تحت نظر یک مربی یوگاتراپیست یا متخصص کایروپرکتیک بهبود و درمان کنیم.

۱- فرکانس بتا: مغز در حالت بیداری، با فرکانسی بین ۱۴ تا ۲۱ هرتز (۱۴ تا ۲۱ نوسان در ثانیه) کار می‌کند. وقتی که کار می‌کنید، محاسباتی انجام می‌دهید یا با دیگران گفتگو می‌کنید مغز شما با فرکانس بتا کار می‌کند. این درحالیست که وقتی شروع به مدیتیشن کردن می‌کنید، این فرکانس کاهش و تغییر یافته، به امواج آلفا تبدیل شده و به آرامش ذهنی می‌رسید. دانشمندان به آن آلفای ذهنی می‌گویند.

۲- فرکانس آلفا: در این حالت، مغز از فرکانس بیداری که ۱۴ تا ۲۱ هرتز بوده، به فرکانس ۷ تا ۱۴ هرتز (۷ تا ۱۴ نوسان در ثانیه) کاهش می‌یابد. هرچه قدر کارها با آرامش بیشتری صورت گیرد امواج در فرکانس پایین‌تری قرار می‌گیرد و چنانچه همراه با هیجان شدید و یا استرس باشد فرکانس امواج مغزی بیشتر می‌شود و گاهی اوقات تا ۶۰ هرتز (۶۰ نوسان در ثانیه) هم می‌رسد!

دانشمندانی که در مورد امواج آلفا تحقیق کرده‌اند می‌گویند وقتی در سطح آلفای ذهنی قرار می گیرید، خلاق‌تر می‌شوید و همچنین آرامش بیشتری را حس می‌کنید. این وضعیت به این معنی است که در سطح آلفای ذهنی ایده‌هایی به ذهن شما خطور می‌کند که در حالت عادی یا بیداری به ذهن‌تان خطور نمی‌کند. یکی دیگر از نکات قابل توجه در مورد امواج آلفای ذهن این‌ است که در این فرکانس، بدن ما روند ترمیم خود را با سرعت بیشتری ادامه می‌دهد. همانطور که گفته شد هنگامی که در وضعیت ریلکسیشن قرار می‌گیریم و یا مدیتیشن انجام می‌دهیم ریتم امواج مغزی در حالت آلفا قرار می‌گیرد و هر چه به آرامش فکری و جسمی بیشتری فرو می‌رویم در واقع در سطح عمیق‌تری از آلفای ذهنی قرار می‌گیریم. با انجام هر چه بیشتر تمرین مدیتیشن می‌توانیم مهارت خود را جهت بهتر قرار گرفتن در سطح آلفای ذهنی افزایش دهیم و از این وضعیت نتایج سودمندتری بگیریم.

گورو چاکرا یا چاکرای چشم سوم، ششمین چاکرای اصلی بدن است. در واقع بخشی از مغز است که می‌تواند از طریق انجام مدیتیشن و یوگا قدرتمندتر شود، مانند یک ماهیچه در بدن که با تمرین فیزیکی تقویت و قدرتمندتر خواهد شد. ضمیر ناخودآگاه، ارتباط مستقیم با برهمن را نشان می‌دهد. در حالی که دو چشم فرد دنیای فیزیکی را مشاهده می‌کند، اعتقاد بر این است که چشم سوم بینش‌هایی را درباره آینده نشان می‌دهد. گفته می شود چاکرای چشم سوم‌، انسان را به شهود خود متصل می‌کند، به آنها توانایی برقراری ارتباط با جهان را می‌دهد، یا به آنها کمک می‌کند تا پیام‌هایی از گذشته و آینده دریافت کنند. چاکرای آجنا در مرکز پیشانی بین ابروها قرار دارد. این بخشی فیزیکی از بدن نیست بلکه بخشی از سیستم پرانیک محسوب می‌شود. محل چاکرای آجنا با غده‌ی کاجی (صنوبری) مغز مطابقت دارد. ساختار کلی غده پینه‌آل یا صنوبری به ساختار چشم بی‌شباهت نیست و از ریشه، ساقه و بافت‌های گوناگون عصبی تشکیل شده است. با وجود این حجم از پیشرفت علم کارکرد دقیق این غده از لحاظ علمی همچنان به طور کامل مشخص نشده است اما احتمال داده می‌شود که این غده معادل چشم سوم و منشا بینش‌ انسان‌ها باشد. 

مدیتیشن یک روش بسیار مفید برای تخلیه‌ی انرژی‌های منفی و رسیدن به آرامش عمیق است. وقتی استرس‌ها را دور می‌کنید و با کمک مراقبه آرامش عمیق را تجربه می‌کنید، گردش انرژی حیاتی در بدنتان متعادل می‌شود و به جریان منظم نیرو در چاکراها کمک می‌کند.

همه‌ی ما در زمان‌هایی تجربه کرده‌ایم که مهارت کلامی‌مان در بهترین وضعیت خود نیست. مهارت کلامی به معنای توانایی پیدا کردن کلمات درست و مناسب و استفاده از آن در زمان و موقعیت مناسب است. مهارت کلامی، این‌گونه تعریف شده است: “توانایی پیدا کردن کلمات مناسب در زمان مناسب یا در شرایط مناسب”. نتایج مطالعات نشان داده که تسلط کلامی در کسانی که پرانایاما، مدیتیشن و آسانا یوگا انجام می‌دهند، در مقایسه با افراد دیگر، بهبود معناداری پیدا کرده است. در ارتباط کلامی زمانی که قرار است با فردی مکالمه‌ای انجام دهیم، بسیار مهم است که در زمان گفتگو بتوانیم بر افکار، احساسات، قضاوت‌های احتمالی و واکنش‌هایمان تسلط داشته باشیم. همچنین ارتباط و گفتگویی موثر لازمه‌اش خوب گوش دادن به صحبت طرف مقابل و تمرکز بر شنیدن آن گفتگو‌هاست. اما اغلب همچنین فضای خالی در ذهن وجود ندارد و در آن لحظات ذهن ما فقط خودش را آماده می‌کند تا پاسخ‌های احتمالی در اختیار بیاورد تا پس از اتمام سخن شخص مقابل یکی را انتخاب کند و به او ارائه بدهد. اما این شیوه‌ی گفتگو هرگز موثر، تاثیرگذار، خلاق و همیار ما نخواهد بود! افرادی که تمرین‌های ذهن‌آگاهانه یوگا را به طور مستمر انجام می‌دهند همیشه ذهنی آماده و دارای ظرفیتی لازم و خالی دارند که به هنگام آغاز گفتگو‌ها به‌دور از ایجاد تنش ذهنی، قضاوت و نیاز به احساس برتری در کلام خود، به راحتی به گفتگوی شخص مقابل می‌توانند گوش ‌دهند، ذهنشان به راحتی و در همان لحظه آن اطلاعات را پردازش می‌کند و با دسترسی آسان و در لحظه به جریان اطلاعاتی که برای پاسخ و ادامه‌ی گفتگوی موثر خود نیاز دارند شروع به ارتباط کلامی‌شان می‌کنند. در نهایت خود‌ آنها نیز از پاسخ‌هایی که در ذهنشان شکل گرفت و از آن ارتباط موثر که به صورت رضایت بخشی انجام دادند مسرور و حتی شگفت‌زده خواهند شد. به مرور زمان با افزایش این مهارت‌ها حتی در برخی از گفتگو‌ها از عمیق‌ترین بخش ذهن سخنی خردمندانه جاری و به کلام و گفتگو‌ها جریان می‌یابد.